Бруцеллез – адамдар мен жануарларға ортақ, аса қауіпті ауру. Денсаулыққа үлкен зиян келтіріп, белсіздікке, тірек – қимыл аппаратының зақымдануы мен мүгедектікке әкеліп соқтыруы мүмкін.
Бруцеллездің инкубациялық кезеңі бірнеше күннен бірнеше айға дейін созылады.
Бруцеллездің белгілері: қызба, тершеңдік, бұлшықет, буындардың ауыруы, әлсіздік, бас ауру,ашушаңдық, тәбеттің жоғалуы, салмақты жоғалту, бауыр және көкбауырдың үлкеюуі.
Бруцеллездың негізгі жұқпа көздері – ауыр шаруашылық малдар, яғни ҰММ (қой, ешкі) ІҚМ (сиыр,түйе) шошқа, бұғы және иттер. Бруцеллезбен науқастанған адам жұқпалы емес, яғни ауру адамнан сау адамға ауру берілмейді.
Бруцеллездің жұғы жолдары: алиментарлы жолмен – ауру малдың сүті мен сүт өнімдерін пайдаланғанда, сонымен бірге жеткіліксіз термиялық өндеуден өткен немесе шикі ет өнімдерін тағамға пайдаланғанда жұқтырады. (жиі шала піскен кәуәп).
Қарым – қатынас арқылы да ауру жұқтыруы мүмкін, яғни бруцеллезбен ауырған үй жануарларын күтіп – баптаған кезде мал иелері, кәсіптік мамандар — малшылар, сауыншылар, ветеринарлар және т.б) жұқтырады.
2025 жылдың 5 айында облыс бойынша бруцеллез сырқаттанушылығының 27 жағдайы тіркеліп, 100 мың тұрғынға шаққандағы көрсеткіш 4,1 құрады. Өткен жылмен салыстырғанда сырқаттанушылық 6 жағдайға төмендеген (33-тен 27-ге дейін), 4 бала, 1 жасөспірім науқастанған.
Адамдардың бруцеллезді жұқтыру көзі негізінен жеке сектордағы ауылшаруашылық малдары болды, оның ішінде ІҚМ – 5 жағдайда (18,5%), ҰММ – 17 жағдай (63%), ит — 1 жағдай (3,7%), 4 (14,8%) жағдайда жұғу көзі анықталмаған. Эпидемиологиялық қолайсыздықты Ақсу, Алакөл, Ескелді, Кербұлақ, аудандары мен Текелі қаласы қамтыды, сырқаттанушылық көрсеткіштері облыстық (4,1) көрсеткіштен 1,5 – 3,1 есе жоғары. Топтап ауру жағдайлары тіркелген жоқ.
Бруцеллездың алдын алу шаралары
- Мал төлдету кезінде жеке бас гигиенасы ережелерін сақтау; халат, арнайы қолғап, аяқ киім киген дұрыс, қолды сабынмен екі қайтара жуып, залалсыздандыру керек.
- Ауладағы малдың арасында түсік тастау, өлі туу жағдайын дереу мал дәрігеріне хабарлау керек.
- Малды жайлауға шығарар алдында міндетті түрде бруцеллезге тексерту.
- Сүт өнімдерін ветеринарлық анықтамасыз бейберекет сауда орындарынан сатып алмау;
- Тағам ретінде сапалы термиялық өңдеуден өткен ет және сүт өнімдерін қолдану;
Жоғарыда аталған қарапайым ұсыныстар сақталған жағдайда Сіз қауіпсіз боласыз!
Асхат Чарапиев,
Жетісу облысы СЭБД басшысы.