Аммиак – өткір тұншықтырғыш иісі бар түссіз газ, ауадан жеңіл, суда жақсы ериді. Атмосфераға шыққан кезде түтін шығады.
Апат және аммиак төгілген кездегі халықтың іс-әрекеті:
Апат және күшті улы заттың (аммиакты) төгілуі туралы ақпарат алған кезде тыныс алу органдарын қорғау құралдарын, теріні қорғау құралдарын (жадағай, шапан) киіңіз, радио (теледидар) арқылы хабарламада көрсетілген бағытта апат аймағынан шығыңыз.
Химиялық инфекция аймағынан жел бағытына перпендикуляр бағытта шығу керек.
Егер қауіпті аймақтан шығу мүмкін болмаса, үйде қалып, оны шұғыл түрде жабыңыз: терезелерді, есіктерді, желдеткіштерді, мұржаларды мықтап жабыңыз, терезелер мен жақтаулардың буындарындағы саңылауларды тығыздаңыз.
Қауіпті аймақтан шыққаннан кейін сыртқы киімді шешіп, сыртқа қалдырыңыз, душ қабылдаңыз, көзіңізді және мұрын-жұтқыншақты шайыңыз.
Егер улану белгілері пайда болса: тыныштық, жылы сусын, дәрігерге қаралыңыз.
Аммиак апаты кезінде ғимараттардың төменгі қабаттарында паналау керек. Аммиакпен уланудың белгілері: жүрек соғу жиілігінің жоғарылауы, ал қатты улану кезінде жүрек айнуы, көздің жырылуы, жыртылу, мұрыннан су ағу, жөтел, тыныс алудың қиындауы, қозғалыс үйлестіруінің бұзылуы, сандырақ жағдай.
Жеке қорғаныс құралдары: суға немесе 5% лимон немесе сірке қышқылының ерітіндісіне малынған дәке таңғышы (бір стақан суға 2 шай қасық), қосымша картриджі бар газ маскалары.
Шұғыл көмек: тері зақымданған кезде таза сумен жуыңыз, лосьондарды 5% сірке немесе лимон қышқылының ерітіндісімен жуыңыз, көзге тиген кезде сумен шайыңыз, 30% альбуцид ерітіндісін тамызыңыз.
Минералды сумен немесе содамен жылы сүт ішіңіз.
Тыныс алу мүшелеріне әсер еткенде: таза ауа, жылы су ингаляциясы, (сірке суы немесе лимон қышқылы қосылған жақсы), мойын аймағына жылу, тұншығу кезінде – оттегін пайдалану.
Самат Ахметов,
Жетісу облысы санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары.