Қант диабеті – бұл ұйқы безі инсулинді жеткіліксіз өндіретін жағдайларда немесеорганизм өндірілген инсулинді тиімді пайдаланаалмайтын жағдайларда пайда болатынсозылмалы ауру. Инсулин — қандағы глюкоза деңгейін реттейтін гормон. Бақыланбайтын қантдиабетінің жалпы салдары гипергликемия немесе қандағы глюкозаның (қанттың) жоғарылауы болып табылады, уақыт өте келекөптеген дене жүйелеріне, әсіресе нервтер мен қан тамырларына қатты зақым келтіреді. Қант диабетімен ауыратындардың инфаркт, инсульт және бүйрек жеткіліксіздігі сияқты денсаулық проблемаларының қаупі жоғары болуы сирек емес.
Қант диабетінің типтік белгілері:
— қатты шөлдеу;
— зәр шығару қажеттілігі әдеттегіден жиі кездеседі;
— бұлыңғыр көру;
— шаршаудың жоғарылауы;
— байқаусызда салмақ жоғалту.
Қант диабетінің дамуын болдырмаудың немесе кешіктірудің ең тиімді әдісі – өмір салтын түзету. Қант диабеті және онымен байланысты асқынулардың алдын алу үшін келесілер ұсынылады:
— салауатты дене салмағына қол жеткізу және оны сақтау;
— күніне кем дегенде 30 минут немесе одан да көпорташа қарқынды жаттығулар, жаяу жүру, велосипедпен жүру, би, жүзу, футбол және басқа да спорт түрлерімен айналысуарқылыфизикалық белсенді өмір салтын сақтау;
— дұрыс тамақтануды ұстаныңыз және қант пен қаныққан майды тұтынуды азайтыңыз. Тамақтану жиі және бөлшек (күніне 5-6 рет), кішкене бөліктерде болуы керек. Бұл гликемия деңгейінің үлкен секірулерін болдырмауға көмектеседі. Қатаң диеталар мен аштық жариялауға тыйым салынады. Тағамда талшықтың көп мөлшері болуы керек, өйткені мұндай көмірсулар баяу сіңеді және қандағы қантты күрт көтермейді;
— алкоголь мен темекі өнімдерінен бас тарту. Бұл өнімдердің зияны әр организм үшін үлкенекені белгілі, алкогольдік ішімдіктерді тұтынуданбас тарту, сондай-ақ темекі шегу ауру қаупін айтарлықтай төмендетуі мүмкін;
— психикалық тепе-теңдікті сақтаңыз, өйткені тұрақты стресс аурудың дамуының себептерінің бірі болып табылады, қант диабетінің алдын-алу эмоционалды жағдайды бақылауды қамтиды.
Қант диабетінің алдын алу осы қауіпті аурудың пайда болу қаупін едәуір төмендетеді.
Асхат Чарапиев,
Жетісу облысы СЭБД басшысы.